Seponeren wordt in het juridische veld gebruikt om aan te duiden dat het Openbaar Ministerie (OM) besluit om een zaak niet verder te vervolgen. Dit kan verschillende redenen hebben, zoals onvoldoende bewijs, een te kleine kans op een veroordeling, of omdat de vervolging niet langer in het belang van het publiek wordt geacht. Wanneer een zaak geseponeerd is, betekent dit dat de verdachte niet verder wordt vervolgd voor de beschuldigingen in kwestie.

Seponeren staat overigens niet gelijk aan een vrijspraak. Het betekent namelijk niet dat de verdachte onschuldig is verklaard, maar alleen dat er geen rechtszaak zal plaatsvinden. Het OM heeft in Nederland het alleenrecht op de vervolgingsbeslissing en kan besluiten om af te zien van vervolging, wat een beleidsbeslissing is. Er zijn verschillende soorten seponeringen:

Technisch sepot: dit gebeurt wanneer er onvoldoende bewijs is om tot een veroordeling te komen.

Beleidssepot: hier kiest het OM om niet te vervolgen omdat het bijvoorbeeld een klein vergrijp betreft en de verdachte al lang op vervolging heeft moeten wachten.

Voorwaardelijk sepot: Soms besluit het OM om onder bepaalde voorwaarden niet te vervolgen, zoals wanneer de verdachte bereid is om een schadevergoeding te betalen of zich vrijwillig laat behandelen voor een verslaving die een bepaald feit heeft veroorzaakt.

Als een zaak eenmaal geseponeerd is, kan deze in principe niet opnieuw worden geopend, tenzij er nieuwe bewijzen aan het licht komen. Er bestaat ook de mogelijkheid tot het “afzien van verdere vervolging”, wat plaatsvindt na de start van de rechtszaak. Dit is echter geen seponering, maar een besluit dat tijdens het proces wordt genomen om vanaf dat moment de zaak te beëindigen.

Onvoldoende bewijs: Na een uitgebreid onderzoek naar een reeks inbraken, concludeert het OM dat er onvoldoende bewijs is om de hoofdverdachte met zekerheid aan de misdrijven te koppelen. Er zijn geen getuigen, vingerafdrukken, of ander forensisch bewijs dat de verdachte op de plaats delict plaatst. Daarom besluit het OM de zaak te seponeren.

Beleidsmatige overwegingen: Een minderjarige eerste overtreder wordt gepakt met een kleine hoeveelheid cannabis. Het OM besluit om de zaak te seponeren onder voorwaarde dat de jongere een cursus over de gevaren van drugs volgt. Het OM oordeelt dat het dus niet in het algemeen belang is om jonge, eerste overtreders met een kleine hoeveelheid voor eigen gebruik strafrechtelijk te vervolgen.